![](/media/lib/535/n-skala-df9fef9078a267d9efac94cdfbaf97f2.jpg)
Tracimy z oczu gwiazdy. Zanieczyszczenie światłem rośnie znacznie szybciej niż sądzono
20 stycznia 2023, 11:45Tempo, w jakim ludzkość traci z oczu gwiazdy, jest większe niż dotychczas sądzono. Z powodu rosnącego zanieczyszczenia światłem ludzie na całym świecie widzą coraz mniej gwiazd na nocnym niebie. Jasność nocnego nieboskłonu zwiększa się o 7–10% rocznie. To znacznie szybciej, niż wynikało dotychczas z samych tylko pomiarów satelitarnych emisji sztucznego światła.
![](/media/lib/422/n-planetakarzel-dc3ff48b01cb0c639c3864f6872ba3b7.jpg)
Odkryli jedne z najgorętszych gwiazd we wszechświecie. Są 20-krotnie cieplejsze od Słońca
19 stycznia 2023, 10:02Międzynarodowy zespół astronomów poinformował o odkryciu jednych z najgorętszych gwiazd we wszechświecie. Temperatura powierzchni każdej z 8 gwiazd wynosi ponad 100 000 stopni Celsjusza. Są więc one znacznie gorętsze niż Słońce.
![](/media/lib/535/n-runiczny1-2b9b5bb1d9899769cfb94b0acf7e507c.jpg)
W Norwegii odkryto najstarszy kamień runiczny
18 stycznia 2023, 11:38Norweskie Muzeum Historii informuje o odkryciu najstarszego kamienia runicznego. Jesienią 2021 roku archeolodzy z Muzeum badali cmentarzysko w pobliżu Tyrifjorden niedaleko Oslo. W jednym z grobów trafili na kamień runiczny, a spalone kości i węgiel drzewny pozwoliły na przeprowadzenie datowania. Okazało się, że to najstarszy znany zabytek tego typu.
![](/media/lib/534/n-val1-c3f0f6e6a525e0b2d0a3c262fd78b9c8.jpg)
Gigant w świecie mikro. Valonia ventricosa – największy organizm jednokomórkowy na Ziemi
16 stycznia 2023, 09:03Słoń, żyrafa czy płetwal błękitny to przykłady gigantów w przyrodzie w skali makro. Jednak i skala mikro ma swoich olbrzymów, jednym z nich jest glon Valonia ventricosa. A gigant to nie byle jaki. To najprawdopodobniej największy organizm jednokomórkowy na Ziemi. I jest naprawdę olbrzymi. W środku takiego glonu pomieściłoby się nawet 335 milionów ludzkich czerwonych krwinek
![](/media/lib/534/n-lhs475b-165f5637694c033d891ccbbfe55bf35b.jpg)
Teleskop Webba po raz pierwszy potwierdził istnienie egzoplanety
13 stycznia 2023, 09:13Teleskop Webba po raz pierwszy został użyty do potwierdzenia istnienia egzoplanety, planety obiegającej inną gwiazdę niż Słońce. Planeta LHS 475 b jest niemal identycznej wielkości, co Ziemia. Jej średnica wynosi 99% średnicy naszej planety.Kevin Stevenson i Jacob Lustig-Yaeger z Applied Physics Laboratory Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa postanowili wykorzystać Webba do potwierdzenia istnienia planety pozasłonecznej
![](/media/lib/534/n-jaja-a9a71aec22a2d814847a29b01075e141.jpg)
Na pustyni Negew w pobliżu paleniska odkryto strusie jaja sprzed kilku tysięcy lat
12 stycznia 2023, 17:02Na polach moszawu Be'er Milka, na równinie zalewowej rzeki okresowej Nahal Nizzana na pustyni Negew, w pobliżu paleniska odkryto osiem strusich jaj. Wstępne datowanie wskazuje, że mają one 4-7,5 tys. lat.
![](/media/lib/534/n-wielkastyczniowa-6310b0bf1153ad9ff853303af82280ed.jpg)
Niespodziewany gość sprzed 100 lat, Wielka Kometa Styczniowa
12 stycznia 2023, 08:44W 1910 roku ludzkość oczekiwała powrotu komety Halleya. Media pełne były doniesień na jej temat, wielu miało nadzieję na wykonanie pierwszych w dziejach zdjęć komety, którą ludzie regularnie obserwowali już od ponad 2000 lat, a naukowcy szykowali się do przeprowadzenia badań za pomocą najnowocześniejszej aparatury. Obiekt miał być widoczny gołym okiem w kwietniu. Tymczasem w styczniu z Półkuli Południowej zaczęły napływać doniesienia o zaobserwowaniu wyjątkowo jasnej komety.
![](/media/lib/534/n-relikwiarz2-1878cb8bc5a2a6221a161e71a13a3977.jpg)
Neutrony pozwoliły zajrzeć do średniowiecznego wisiorka, którego naukowcy nie mogli otworzyć
11 stycznia 2023, 10:51W 2008 roku na średniowiecznym wysypisku śmieci na Starym Mieście w Moguncji znaleziono piękny złocony wisiorek sprzed 800 lat. Już wtedy zauważono, że wisiorek wyposażony jest w mechanizm otwierający, ale przez lata naukowcy nie byli w stanie go otworzyć. Teraz dzięki nowoczesnym technologiom obrazowania i wykorzystaniu źródła neutronów Heinz Maier-Leibnitz (FRM II) na Uniwersytecie Technicznym w Monachium naukowcy mogli zajrzeć do wnętrza zabytku
![](/media/lib/534/n-kometa-b03788b51dff14267818ae9f996cc276.jpg)
Ostatni raz oglądaliśmy ją w towarzystwie neandertalczyka. Do Ziemi zbliża się C/2022 E3 (ZTF)
9 stycznia 2023, 11:55W najbliższych tygodniach na niebie ujrzymy kometę, którą ostatni raz człowiek współczesny oglądał w towarzystwie neandertalczyka. Kometa C/2022 E3 (ZTF) została odkryta w marcu ubiegłego roku przez Zwicky Transient Facility. Wtedy znajdowała się w okolicach Jowisza. Już za 3 dni, 12 stycznia, osiągnie najbliższy Słońcu punkt swojej orbity, a najbliżej Ziemi znajdzie się 1 lutego
![](/media/lib/533/n-guinefort-0450759f1dbfaf76fc64024622047dab.jpg)
Guinefort, obrońca dzieci. Pies, który został lokalnym świętym
4 stycznia 2023, 09:57Psy od tysiącleci odgrywają olbrzymią rolę w życiu człowieka, w naszej kulturze i sztuce. Widzimy je na obrazach wielkich mistrzów, nagrobkach władców i we współczesnych bajkach dla dzieci. Przez tysiące lat w wielu kulturach symbolizowały najróżniejsze, najczęściej pozytywne, cechy. Są obecne w podaniach, mitach, opowieściach hagiograficznych, przekazach historyków. A jeden z nich został nawet lokalnym świętym.